Kompleksni događaji zlostavljanja obilježavaju crkveni život ovog doba i duboko nas propituju. Širina tema o kojima je riječ postavlja radikalna pitanja, ne samo glede podrijetla ovog zla, skrbi za žrtve i potrebe za iskupljenjem, već i glede korištenja moći i tako mrske veze između zlostavljanja tijela i zloporabe savjesti.
U toj složenosti, međutim, postoji dokaz: epohalni događaj dovodi u pitanje površan način odbacivanja evanđeoske napetosti između misli o svijetu i misli o Bogu: onaj koji ovo prvo poistovjećuje s laičkom i sekulariziranom kulturom a drugo s Katoličkom crkvom koja bi, postavši manjina, imala zadatak postaviti se kao kritičko načelo suvremenosti i tako nastaviti svoje djelo evangelizacije.
Ovo pojednostavljenje ima davnu povijest, ali danas pokazuje svu svoju nejasnoću. Upravo oko događaja zlostavljanja pripadnika klera nad maloljetnicima, proizlazi da je baš pritisak svijeta natjerao Katoličku crkvu da se interno razjasni i javno odgovori za svoj rad.
Paradigma svijeta/Crkve je tako, na neki način, poništena: naizgled sekularni razlozi, ali u stvarnosti radikalno ljudski (sa strašću kultivirani i od strane mnogih katolika svih životnih stanja), kao što su potreba za pravdom, briga za djetinjstvo, ogorčenost prema onima koji je izdaju, pokazali su Katoličkoj crkvi zlo koje se nje tiče i pokrenuli su put obraćenja pred kojim se (iako još u prvim koracima) više ne može suzdržati.
Ono na što svi mi danas s bolnim čuđenjem gledamo upravo je nesposobnost crkvenog tijela (osobito u njegovoj ministerijalnoj komponenti) da uoči zlo i da se s njim nosi. Posljedice ovog otkrića tek treba razumjeti a, kao teolozi i teologinje, nećemo podbaciti u ovoj zadaći.
Jedno je, međutim, odmah vidljivo: Katolička crkva danas mora sa zahvalnošću gledati na onaj dio građanskog društva i suvremene kulture koji ju, odgovorno, suočava s njezinim grijehom i nedosljednostima. Unatoč svim evidentnim ograničenjima ovog doba, otkrivamo njegovu sposobnost da nas evangelizira upravo dok ponizno pokušavamo naviještati Isusovo evanđelje.
Još uvijek nam je potreban ovaj prosuđujući pogled. Upravo iz tog razloga vjerujemo da izbor oslanjanja na unutarnje komponente crkvenog svijeta za razumijevanje fenomena ni na koji način nije sposoban odgovoriti na “znakove vremena”. Ne radi se samo o mudrosti da se od početka rasprši sjena svake ljepljive mješavine između onih koji istražuju i onih koji bivaju istraživani: radi se, pak, i prvenstveno, o izgubljenoj prilici za tumačenje pojave nove paradigme suvremenosti, na temelju kojega i sama Crkva osluškuje svijet žena i muškaraca, kako bi bila vjernija Evanđelju Isusovu.
Naprotiv, hrabrost s kojom su neke biskupske konferencije ponizno priznavale autoritet neovisnog pogleda ima proročku snagu koja najavljuje neopozivo obraćenje. Iz tog razloga tražimo od talijanskih biskupa da osnuju komisiju koja će se oslanjati na vanjsku ekspertizu, u čiju se vjerodostojnost ne može sumnjati i koji znaju preuzeti zadaću inteligentnog slušanja žrtava i odgovorne skrbi za rane crkvenog tijela, one koje smo dugo skrivali od vlastitih očiju (settimananews.it; fratellanza.net).
Potpisnici:
Roberto Maier (Università Cattolica del Sacro Cuore); Andrea Grillo (Pontificio Ateneo S. Anselmo); Cristina Simonelli (ISSR San Zeno, Verona – Facoltà Teologica dell’Italia Settentrionale); Marcello Neri (Istituto Superiore di Scienze dell’Educazione e della Formazione “Giuseppe Toniolo”, Modena); Sergio Tanzarella (Facoltà Teologica dell’Italia Meridionale); Giuseppe Ruggieri (Studio Teologico di Catania – Università Milano Bicocca); Antonio Sichera (Università di Catania); Ernesto Borghi (ISSR Guardini, Trento – Facoltà Teologica dell’Italia Meridionale); Umberto Rosario del Giudice (Facoltà Teologica dell’Italia Meridionale); Maria Cristina Bartolomei (Università Statale, Milano); Ursicin Derungs (Pontificio Ateneo S. Anselmo); Selene Zorzi (Istituto Teologico Marchigiano); Enzo Biemmi (Pontificia Università Lateranense); Claudio Margaria (ISST STI, Fossano); Luca Margaria (ISST STI, Fossano); Marco Gallo (ISST STI, Fossano); Ivo Seghedoni (ISSR dell’Emilia Romagna, Modena); Luca Palazzi (ISSR dell’Emilia Romagna, Modena); Massimo Faggioli (Villanova University, USA); Marinella Perroni (Pontificio Ateneo S. Anselmo); Giuseppe Savagnone (LUMSA, Palermo); Fabrizio Mandreoli (Facoltà Teologica dell’Emilia Romagna, Bologna); Gaia De Vecchi (Università Cattolica del Sacro Cuore – Facoltà Teologica dell’Italia Settentrionale); Alberto Maggi (Centro Studi Biblici Vannucci, Montefano); Vittorio Berti (Università di Padova); Brunetto Salvarani (ISSR dell’Emilia Romagna, Modena); Riccardo Saccenti (Università degli Studi, Bergamo); Simone Morandini (Istituto Studi Ecumenici San Bernardino, Venezia); Basilio Petrà (Facoltà Teologica dell’Italia Centrale, Firenze); Serena Noceti (ISSR della Toscana); Antonio Autiero (Università di Münster, Germania); Donata Horak (Studio Teologico Alberoni, Piacenza); Matteo Cavani (ISSR dell’Emilia Romagna, Modena); Silvia Zanconato (Scuola di Teologia Laura Vincenzi, Ferrara); Leonardo Paris (Università Cattolica del Sacro Cuore – Facoltà Teologica del Triveneto); Paolo Gamberini (Cappella Universitaria La Sapienza, Roma); Anna Carfora (Facoltà Teologica dell’Italia Meridionale, Napoli); Alessandro Cortesi (ISSR della Toscana Santa Caterina da Siena); Gianni Criveller (Studio Teologico Missionario del PIME, Monza); Giuseppe Noberasco (Facoltà Teologica dell’Italia Settentrionale); Alessandro Picchiarelli (Scuola Interdiocesana di Formazione Teologica, Foligno); Riccardo Battocchio (Facoltà Teologica del Triveneto); Grazia Tagliavia (Università di Palermo); Marco Campedelli (ISSR San Pietro Martire, Verona); Lucia Vantini (ISSR e Studio Teologico di Verona); Simona Segoloni Ruta (Istituto Teologico di Assisi).